ATM મશીનોનો સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે તેઓ કોઈપણ સમયે રોકડ મેળવવાની મંજૂરી આપે છે. રોકડ મેળવવા માટે મર્યાદિત સમય હોવા ઉપરાંત, 1967 પહેલા તેને ઍક્સેસ કરવાનો એક જ રસ્તો હતો, નજીકની બેંકની મુલાકાત દ્વારા. આનો અર્થ એ થયો કે જો તમે દૂરના વિસ્તારોમાં રહેતા હોવ તો તમારે નજીકના શહેરમાં જવાનું હતું. લોકોને બપોરે 3 વાગ્યા સુધી જ રોકડ ઉપાડવાની સુવિધા હતી. ATM મશીનો માટે આભાર…
ચાલો હવે થોડુંક Debit Card (ATM card) વિશે જાણીયે!
ડેબિટ કાર્ડ (ATM card) શું છે?
ડેબિટ કાર્ડ : ડેબિટ કાર્ડ એ પેમેન્ટ કાર્ડ છે જે તમને તમારા ચેકિંગ એકાઉન્ટમાંથી સીધા પૈસા ખેંચીને સુરક્ષિત અને સરળ ખરીદીઓ ઑનલાઇન અને વ્યક્તિગત રીતે કરવા દે છે. તમે ક્રેડિટ કાર્ડની જેમ ક્રેડિટ કાર્ડથી ઉધાર લેતા નથી; તમારા ડેબિટ કાર્ડ પરના પૈસા તમારા પોતાના છે. ATM પર તમારી રોકડ ઍક્સેસ કરવા માટે તમે ડેબિટ કાર્ડનો પણ ઉપયોગ કરી શકો છો.
ડેબિટ કાર્ડ (ATM card) કેવી રીતે કામ કરે છે?
જ્યારે તમે બેંકમાં ચેકિંગ એકાઉન્ટ ખોલો છો, ત્યારે તમને સામાન્ય રીતે ડેબિટ કાર્ડ મળે છે. જ્યારે તમે કોઈ વસ્તુ ખરીદવા માટે કાર્ડનો ઉપયોગ કરો છો – જેમ કે તેને રોકડ રજિસ્ટર પર સ્વાઈપ કરીને અથવા ઓનલાઈન રિટેલર પર તેનો એકાઉન્ટ નંબર દાખલ કરીને — પૈસા સીધા તમારા ચેકિંગ એકાઉન્ટમાંથી ખેંચવામાં આવે છે.
ડેબિટ કાર્ડ (ATM card) કેવી રીતે મેળવવું તે નીચે મુજબ છે.
સેવિંગ એકાઉન્ટ ખોલો. જ્યારે તમે ચેકિંગ એકાઉન્ટ ખોલો છો ત્યારે મોટાભાગની બેંકો અને ક્રેડિટ યુનિયનો તમને ફ્રી ડેબિટ કાર્ડ આપે છે. તમે આપેલી સૂચનાઓને અનુસરીને તેને સક્રિય કરો અને ATMના ઉપયોગ અને ખરીદી માટે તમારો PIN સેટ કરો.
પ્રીપેડ ડેબિટ કાર્ડનો વિચાર કરો. જો તમારી પાસે બેંક એકાઉન્ટની ઍક્સેસ ન હોય, તો વૈકલ્પિક પ્રીપેડ ડેબિટ કાર્ડ છે, જે તમને ખરીદી કરવાની પણ મંજૂરી આપે છે. ઉપયોગી સુવિધાઓ અને ઓછી ફી સાથે પસંદગી માટે NerdWallet ની શ્રેષ્ઠ પ્રીપેડ ડેબિટ કાર્ડ્સની સૂચિ તરફ વળો. અન્ય સંબંધિત ઉત્પાદનો અને એકાઉન્ટ્સ તપાસો. જો તમે ક્રેડિટ બનાવવા માંગો છો, તો સુરક્ષિત ક્રેડિટ કાર્ડ તમારા માટે વધુ યોગ્ય હોઈ શકે છે. અથવા, જો તમે નિયમિત ચેકિંગ એકાઉન્ટ મેળવવામાં અસમર્થ છો, તો બીજી તક ચેકિંગ એકાઉન્ટ પસંદ કરો.
એટીએમ (ATM) મશીન ના ફાયદાઓ !
એટીએમ મશીન બેઝિક બેંક સર્વિસ આપે છે જેમકે પૈસા ઉપાડવા, પૈસા જમા કરવા, પૈસે એક ખાતા માંથી બીજા ખાતા માં ટ્રાન્સફર કરવા તેમજ બેન્ક ચેક ને ઉપદ્રવ કે જમા કરવાનું કામ એટીએમ મશીન દ્વારા થાય છે.
એટીએમ મશીન દ્વારા આખા ભારત તેમજ જુદા જુદા દેશો માંથી રૂપિયા ઉપાડી કે ટ્રાન્સફર કરી શકીયે છીએ.
ATM એટલે ઓટોમેટેડ ટેલર મશીન. ATM એ ઇલેક્ટ્રોનિક બેંકિંગ મશીન છે જે ગ્રાહકોને ATM કાર્ડ વડે પૈસા ઉપાડી શકે છે અને બેંકિંગ સ્ટાફની મદદ વગર અન્ય બેંકિંગ વ્યવહારો કરી શકે છે.
ATM મશીનોનો સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે તેઓ કોઈપણ સમયે રોકડ મેળવવાની મંજૂરી આપે છે. રોકડ મેળવવા માટે મર્યાદિત સમય હોવા ઉપરાંત, 1967 પહેલા તેને ઍક્સેસ કરવાનો એક જ રસ્તો હતો, નજીકની બેંકની મુલાકાત દ્વારા. આનો અર્થ એ થયો કે જો તમે દૂરના વિસ્તારોમાં રહેતા હોવ તો તમારે નજીકના શહેરમાં જવાનું હતું. લોકોને બપોરે 3 વાગ્યા સુધી જ રોકડ ઉપાડવાની સુવિધા હતી. ATM મશીનો માટે આભાર, કોઈપણ વ્યક્તિ દિવસ અને રાત્રિના કોઈપણ સમયે ગમે ત્યાંથી રોકડ ઉપાડી શકે છે, તમે એન્ટાર્કટિકામાં 2 ATM મશીનો પણ ઍક્સેસ કરી શકો છો.TM
એટીએમ મશીનોનો ઉપયોગ ઓછી આવક ધરાવતા દેશોમાં બેંકિંગ સેવાઓ પહોંચાડવા માટે થઈ શકે છે જ્યાં માત્ર થોડા લોકો જ બેંકોનો ઉપયોગ કરે છે. ઇન્ટરેક્ટિવ ઓટોમેટેડ ટેલર મશીનો, જે ડિપોઝિટનું વિતરણ અને લઈ શકે છે, નાણાકીય સાક્ષરતા વધારવામાં મદદ કરે છે અને દૂરના વિસ્તારોમાં ઔપચારિક નાણાકીય સેવાઓની ઍક્સેસને સરળ બનાવે છે. વિશ્વની બે તૃતીયાંશ વસ્તી હાર્ડ કેશ પર નિર્ભર છે. આમાંના મોટાભાગના લોકો વિકાસશીલ દેશોમાં રહે છે જ્યાં તેમનો મોટો હિસ્સો બેંક વગરનો છે. તેથી, નાણાકીય સમાવેશમાં ATM મશીનોના મહત્વને ઓછો આંકી શકાય નહીં. તેથી નાણાકીય સમાવેશની ઓફર એટીએમ મશીનોનો ફાયદો છે.
ચાલો હવે જાણીયે લે એટીએમ (ATM) મશીન કામ કેવી રીતે કરે છે…
એટીએમ મશીન માં જયારે ડેબિટ કાર્ડ કે ક્રેડિટ કાર્ડ નાખવાંમાં આવે છે ત્યારે તે કાર્ડ માં રહેલી કાળા રંગ ની પટ્ટી જેને મેગ્નેટિક સ્ટ્રીપ કહેવામાં આવે છે તે એટીએમ મશીન તે સ્ટ્રીપ ને રીડ કરે છે તે સ્ટ્રીપ માં 0 અને 1 ના ફોર્મ માં ખાતા નંબર સાથે જોડાયેલ હોઈ છે જયારે તે સ્ટ્રીપ ને એટીએમ મશીન રીડ કરે છે ત્યારે તે બેન્ક ના સર્વર માં રિકવેસ્ટ મોકલે છે અને તેના દ્વારા બેન્ક ના ખાતા સાથે લિંક હોઈ છે તેથી તેનાથી આપડે એટીએમ મશીન માંથી રૂપિયા ઉપાડી કે જમા કરી શકીએ છીએ.
જયારે તમે એટીએમ મશીન માં ડેબિટ કાર્ડ કે ક્રેડિટ કાર્ડ ઇન્સર્ટ કરો છો ત્યારે તમારી પાસેથી પેલા કાર્ડ નો PIN માંગે છે અને તે PIN ખાતા સાથે લિંક હોઈ છે જયારે તે સાચો પડે ત્યારે જ તમે બેંક ના ખાતા માંથી ટ્રાન્સેકશન કરી શકો છે. આ PIN બેન્ક સર્વર સાથે કન્નેક્ટ હોઈ છે.આ બેન્ક સર્વર સેટેલાઈટ નેટવર્ક ,બ્રોડ બેન્ડ તથા લિસ લાઈન મારફતે બેન્ક ના સર્વર સતયહે કન્નેક્ટ હોઈ છે.
તમે એટીએમ મશીન દ્વારા પૈસા ઉપાડવા, પૈસા જમા કરવા ,પૈસા નું ટ્રાન્સફર કરવું કે ચેક ઉપડાવો તથા બેન્ક નું સત્તુએસ જેવી ઘણી બધી સુવિધાઓ નો લાભ લઇ શકો છે.
જયારે એટીએમ મશીન માંથી તમે રૂપિયા ઉપાડો છો ત્યારે એટીએમ મશીન માં જુદી જુદી નોટો માટે જુદો જુદો બોક્સ હોઈ છે એટીએમ મશીન તે બોક્સ માંથી એટીએમ મશીન માં લાગેલું સેન્સર તે નોટો ને ચેક કરે છે તે નોટો ની થીક્નેસ અને સાઈઝ પ્રમાણે ; તમારી દાખલ થયેલી રિકવેસ્ટ મુજબ તમને રૂપિયા આપે છે.
તમે જયારે રૂપિયા જમા કરવો છો ત્યારે પણ આ પ્રોસેસ થાય છે. જયારે તમે રૂપિયા એટીએમ મશીન માં દાખલ કરો છો ત્યારે મશીન માં રહેલું સેન્સર તે નોટો ની ચકાસણી કરે છે અને જો તે નોટો માંથી એક પણ નોટ ડુપ્લીકેટ નીકળે ત્યારે તે નોટ ના બંડલ માંથી જે તે નોટ બહાર આવી જાય છે. આમ મશીન માં રહેલું સેન્સર નોટ ની તપાસની કરે છે. આ મશીન માં રહેલું સેન્સર નોટો ને જે- તે નોટ ના બોક્સ માં સેટ કરી આપે છે.
આવી જ પ્રોસેસ જયારે તમે ચેક ઉપાડવા કે ચેક જમા કરવા જતા હોવ ત્યારે થાય છે. જયારે તમે ચેક ને મશીન માં ઇન્સર્ટ કરો છો ત્યારે તે ચોક માં રહેલ બારકોડ ને મશીન સ્કેન કરે છે ત્યાર બાદ તમારી રિક્વાયરમેન્ટ પ્રમાણે એક્શન લ્યે છે અને ત્યાર બાદ તે ચેક મશીન તેમાં રહેલા બિન બોક્સ માં મૂકી આપે છે.
તમે જયારે મશીન માં કાર્ડ ઇન્સર્ટ કરો છો ત્યારે તમને ઘણા ઓપ્શન મળે છે જેમાંથી તમે બેન્ક સ્ટયુએસ તેમજ ઘણી બધી બેન્કિંગ સેવાઓ નો લાભ લઇ શકો છો. તમે જયારે રૂપિયા ઉપાડો કે જમા કરવો છો ત્યારે મશીન બેન્કિંગ ના સર્વર સાથે કન્નેક્ટ હોઈ છે તેથી તમે કરેલા ત્રાંસકશન બેન્ક સર્વર પાસે જાય છે અને તે સર્વર પાસેથી જે-તે બેન્ક ને તેની માહિતી મળે છે ત્યાર બાદ પુરાવા રૂપે તમને મશીન માંથી રિસીપટ મળે છે.
(ATM) એટીએમ મશીન માં ટ્રાન્સેકશન કરતી વખતે સાવધાની :
ગુનેગારો એટીએમમાં સ્કિમિંગ ડિવાઇસ અને નાના કેમેરા ફિટ કરી શકે છે. આ મશીનો એકાઉન્ટ વિગતો અને વ્યક્તિગત ઓળખ નંબરો રેકોર્ડ કરે છે, જેનો ઉપયોગ તે ખાતાઓમાંથી પૈસા ઉપાડવા માટે કરે છે. એટીએમ સ્કિમિંગથી યુએસ બેંકિંગ સિસ્ટમને દર વર્ષે લગભગ $1 બિલિયન અથવા દરરોજ $350,000નો ખર્ચ થાય છે, સિક્રેટ સર્વિસ અનુસાર. જાન્યુઆરી 2012માં, માઇક અર્બને, ફિઝર્વના ફાઇનાન્શિયલ ક્રાઇમ ડિવિઝન માટે પ્રોડક્ટ મેનેજમેન્ટના ડિરેક્ટરે જણાવ્યું હતું કે “બેંક ઇન્ફો સિક્યુરિટી” એટીએમ સ્કિમિંગ “રોગચાળા”ના સ્તરે પહોંચી ગયું છે અને સતત વધતું રહ્યું છે.
અન્ય મશીનની જેમ ઓટોમેટેડ ટેલર મશીન તૂટી જવાનું બંધાયેલ છે, જો કે આ દુર્લભ છે. કેટલાક મશીનો બેંક કાર્ડ ઓળખવામાં નિષ્ફળ થઈ શકે છે અથવા રોકડ સમાપ્ત થઈ શકે છે. અન્ય સમયે એટીએમ સિસ્ટમ ઓફલાઈન થઈ જાય છે. ઉપરાંત, એટીએમમાંથી રોકડની રકમની મર્યાદા છે જે તમને વધુ ભંડોળની જરૂર હોય તો અસુવિધા થઈ શકે છે. તેથી ઓટોમેટેડ ટેલર મશીનનો અન્ય ગેરલાભ એ છે કે તે તૂટી શકે છે.
જો તમે બેંકમાં જાઓ છો, તો તમે સંભવતઃ બહુવિધ કેમેરા અથવા લાઈફ ગાર્ડ દ્વારા નિહાળેલા સુરક્ષિત વિસ્તારમાં જઈ રહ્યાં છો. તે તત્વો બદમાશોને બેંકથી અંતર રાખવા પ્રોત્સાહિત કરે છે. તમને ATM સાથે આવા કોઈ સિક્યોરિટી બ્લેન્કેટ મળશે નહીં. કાર્ડ કાઢવામાં, તેને મશીનમાં દાખલ કરવામાં, તમારું એકાઉન્ટ એક્સેસ કરવામાં અને તમારી રોકડ મેળવવામાં પણ થોડો સમય લાગે છે. કોઈ લુખ્ખાને હુમલો કરવા માટે તે પૂરતો સમય હોઈ શકે છે, તેથી જ કેટલાક લોકો અંધારામાં અથવા એકાંત સ્થળોએ એટીએમનો ઉપયોગ કરશે નહીં.
એટીએમ આપે છે, પણ લઈ શકે છે. તેઓ ખામીયુક્ત થઈ શકે છે અને જ્યારે તમને તેમની જરૂર હોય ત્યારે તે ઉપલબ્ધ નથી. કેટલાક ક્ષતિગ્રસ્ત કાર્ડ, અથવા કોઈપણ કાર્ડ જાળવી રાખશે જો તેના માલિક ત્રણ પ્રયાસો પછી સાચો PIN દાખલ કરવામાં નિષ્ફળ જાય. કાર્ડધારક સામાન્ય રીતે તેણીના કાર્ડને ફરીથી દાવો કરી શકે છે જો તે તેની બેંકની માલિકીની મશીન દ્વારા જાળવી રાખવામાં આવે. જો કે, જો કાર્ડ બીજી બેંકના ATM દ્વારા રાખવામાં આવ્યું હોય, તો તેની કોઈ ગેરેંટી નથી કે તે તેને ફરી ક્યારેય જોઈ શકશે.