જાણોકે રાની લક્ષ્મીબાઈ (Laxmibai) કોણ હતા?

રાણી લક્ષ્મીબાઈ (Laxmibai) નો જન્મ 18 નવેમ્બર 1835 ના રોજ કાશી માં એક બ્રાહ્મણ પરિવાર માં ઘરે થયો હતો. લક્ષ્મીબાઈ જયારે નાના હતા ત્યારે તેનો ઉછેર પેશ્વાના દરબાર ના છોકરાઓ સાથે થયો હતો તેથી લક્ષ્મીબાઈ ને નાનપણથી જ માર્શલ આર્ટ ની તાલીમ આપવામાં આવી હતી. રાણી લક્ષ્મી બાઈ ને નાનપણ થીજ તલવાર બાજી અને ઘોડેસવારી નો શોખ હતો અને જેમ જેમ લક્ષ્મીબાઈ મોટા થતા ગયા તેમ તેમ તેઓ તલવારબાકી અને ઘોડેસવારી માં નિપુણતા હાંસલ કરી.

પેશવા (શાસક) બાજી રાવ II ના પરિવારમાં ઉછરેલા, લક્ષ્મીબાઈનો એક બ્રાહ્મણ છોકરી માટે અસામાન્ય ઉછેર થયો હતો. પેશવાના દરબારમાં છોકરાઓ સાથે ઉછરીને, તેણીને માર્શલ આર્ટની તાલીમ આપવામાં આવી હતી અને તે તલવારબાજી અને સવારીમાં નિપુણ બની હતી. તેણીએ ઝાંસીના મહારાજા ગંગાધર રાવ સાથે લગ્ન કર્યા હતા, પરંતુ સિંહાસન માટે હયાત વારસદારને જન્મ આપ્યા વિના વિધવા હતી. સ્થાપિત હિંદુ પરંપરાને અનુસરીને, તેમના મૃત્યુ પહેલા મહારાજાએ તેમના વારસદાર તરીકે એક છોકરાને દત્તક લીધો હતો. ભારતના બ્રિટિશ ગવર્નર-જનરલ લોર્ડ ડેલહાઉસીએ દત્તક લીધેલા વારસદારને ઓળખવાનો ઇનકાર કર્યો અને ક્ષતિના સિદ્ધાંત અનુસાર ઝાંસીને ભેળવી દીધું. ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીના એક એજન્ટને નાના રાજ્યમાં વહીવટી બાબતોની દેખરેખ રાખવા માટે મૂકવામાં આવ્યો હતો.

22 વર્ષીય રાણી લક્ષ્મીબાઈએ ઝાંસીને અંગ્રેજોને સોંપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. 1857માં મેરઠમાં ફાટી નીકળેલા વિદ્રોહની શરૂઆતના થોડા સમય પછી, રાણી લક્ષ્મીબાઈને ઝાંસીના કારભારી તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યા, અને તેમણે સગીર વારસદાર વતી શાસન કર્યું. બ્રિટિશરો સામે બળવામાં જોડાઈને, તેણીએ ઝડપથી તેના સૈનિકોને સંગઠિત કર્યા અને બુંદેલખંડ પ્રદેશમાં બળવાખોરોની જવાબદારી સંભાળી. પડોશી વિસ્તારોમાં બળવાખોરો તેણીને ટેકો આપવા ઝાંસી તરફ આગળ વધ્યા.

જનરલ હ્યુ રોઝ હેઠળ, ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીના દળોએ જાન્યુઆરી 1858 સુધીમાં બુંદેલખંડમાં તેમના પ્રતિક્રમણની શરૂઆત કરી દીધી હતી. મહુથી આગળ વધીને, રોઝે ફેબ્રુઆરીમાં સૌગોર પર કબજો કર્યો અને પછી માર્ચમાં ઝાંસી તરફ વળ્યા. કંપનીના દળોએ ઝાંસીના કિલ્લાને ઘેરી લીધું, અને ભીષણ યુદ્ધ થયું. આક્રમણકારી દળો સામે સખત પ્રતિકાર કરતા, લક્ષ્મીબાઈએ તેમના સૈનિકો ભરાઈ ગયા પછી પણ શરણાગતિ સ્વીકારી ન હતી અને બેતવાના યુદ્ધમાં અન્ય બળવાખોર નેતા તાંતિયા ટોપેની બચાવ સેનાનો પરાજય થયો હતો. લક્ષ્મીબાઈ મહેલના રક્ષકોના નાના દળ સાથે કિલ્લામાંથી ભાગી જવામાં સફળ થઈ અને પૂર્વ તરફ પ્રયાણ કર્યું, જ્યાં અન્ય બળવાખોરો તેમની સાથે જોડાયા.

ટાંટિયા ટોપે અને લક્ષ્મીબાઈએ પછી ગ્વાલિયરના શહેર-કિલ્લા પર સફળ હુમલો કર્યો. તિજોરી અને શસ્ત્રાગાર જપ્ત કરવામાં આવ્યા હતા, અને નાના સાહેબ, એક અગ્રણી નેતાને પેશવા (શાસક) તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. ગ્વાલિયર પર કબજો કર્યા પછી, લક્ષ્મીબાઈએ રોઝની આગેવાની હેઠળના બ્રિટિશ વળતા હુમલાનો સામનો કરવા પૂર્વમાં મોરાર તરફ કૂચ કરી. એક માણસ તરીકે પોશાક પહેરીને, તેણીએ ભીષણ યુદ્ધ લડ્યું અને લડાઇમાં માર્યા ગયા.